Buổi tường trình công cộng châu Âu về tội ác của các chế độ toàn trị được tổ chức, khi Slovenia giữ chức chủ tịch Hội đồng Liên minh châu Âu và Ủy ban châu Âu vào tháng 4 năm 2008. Mục đích của nó là để cải thiện kiến thức và nhận thức của quần chúng về các tội ác toàn trị.[14][15]

Ngày 23 tháng 8 được công nhận là một ngày tưởng niệm chính thức cho các nạn nhân của chủ nghĩa toàn trị bởi các bộ phận quốc tế và nhiều quốc gia khác nhau sau khi nó được đề nghị trong tuyên ngôn Praha 2008, khởi xướng bởi chính phủ Cộng hòa Séc, và trong số người ký có Václav Havel, Joachim Gauck, Vytautas Landsbergis, Emanuelis Zingeris, và Łukasz Kamiński ngày 3 tháng 6 năm 2008. Tuyên bố kết thúc hội nghị Lương tâm châu Âu và chủ nghĩa Cộng sản, một hội nghị quốc tế mà tổ chức tại thượng nghị viện Cộng hòa Séc từ 2 tới 3 tháng 6 năm 2008, được tổ chức bởi Ủy ban thượng nghị viện về giáo dục, khoa học, văn hóa, nhân quyền và kiến nghị, dưới sự bảo trợ của Alexandr Vondra, phó thủ tướng của Cộng hòa Séc về ngoại giao châu Âu.[16]

Ngày 23 tháng 9 năm 2008, 409 thành viên của nghị viện châu Âu đã ký trong một tuyên ngôn về tuyên cáo Ngày 23 tháng 8 là ngày Âu Châu tưởng niệm các nạn nhân của chủ nghĩa Stalin và chủ nghĩa Quốc xã.[4] Tuyên ngôn chỉ ra: "Những cuộc đi đày, giết người và bắt làm nô lệ tập thể gây ra bởi những hành động háo chiến của chủ nghĩa Stalin và chủ nghĩa Quốc xã là thuộc loại tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người."[4]

Ngày ngày 2 tháng 4 năm 2009, một nghị quyết nghị viện châu Âu về lương tâm châu Âu và chủ nghĩa toàn trị, kêu gọi các nước thành viên và các nước châu Âu khác ban hành ngày Âu Châu tưởng niệm các nạn nhân của chủ nghĩa Stalin và chủ nghĩa Quốc xã, được chấp thuận qua một cuộc bỏ phiếu 533–44 với 33 phiếu trắng.[5]

Ngày 3 tháng 7 năm 2009, Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) chấp nhận Tuyên bố Vilnius, mà ủng hộ Ngày 23 tháng 8 là ngày quốc tế tưởng niệm cho nạn nhân của chủ nghĩa toàn trị và thúc dục các quốc gia thành viên gia tăng nhận thức về tội ác của chủ nghĩa toàn trị.[9]

Sau khi nghị viện châu Âu đã tuyên cáo Ngày Âu Châu tưởng niệm các nạn nhân của chủ nghĩa Stalin và chủ nghĩa Quốc xã, Hans-Gert Pöttering, chủ tịch của nghị viện châu Âu, đã cảm ơn các chính phủ Litva, Latvia và Estonia 2009, về những nỗ lực của họ cho Tây Âu biết rõ ràng hơn về chủ nghĩa toàn trị của Liên Xô. Pöttering nói tới tác phẩm Nguồn gốc chủ nghĩa toàn trị của Hannah Arendt, mà đã phát triển "tiêu chuẩn khoa học căn bản để mô tả chủ nghĩa toàn trị", kết luận rằng "cả hai hệ thống toàn trị (chủ nghĩa Stalin và chủ nghĩa Quốc xã) đều khủng khisp và có thể so sánh với nhau".[17]Joseph Daul, chủ tịch của đảng Nhân dân châu Âu nói:

"2009 là một năm rất tiêu biểu, bởi vì chúng ta ăn mừng cả 60 năm ngày thành lập NATO, bắt đầu của chiến tranh lạnh, và 20 năm ngày bức tường Berlin sụp đổ, mà đã chấm dứt chiến tranh lạnh này. Đó là lý do tại sao chúng ta đề xuất ban hành ngày toàn châu Âu tưởng niệm để giúp đỡ Âu Châu hòa giải với quá khứ toàn trị, của cả chế độ Quốc xã và chế độ Cộng sản."[18]

Ngày 10 tháng 6 năm 2011, Hội đồng Tư pháp và Nội vụ EU (các bộ trưởng Tư pháp và Nội vụ của tất cả các nước thành viên EU) chấp nhận quyết định, mà tái khẳng định "về sự quan trọng gây nhận thức về các tội ác gây ra bởi các chế độ toàn trị, cổ võ chia sẻ những tưởng niệm về các tội ác này khắp EU và nhấn mạnh vai trò quan trọng mà nó có thể góp phần ngăn ngừa sự sống lại các ý thức hệ toàn trị," và làm nổi bật "Ngày toàn châu Âu tưởng niệm nạn nhân các chế độ toàn trị (23 tháng 8)," mời "các nước thành viên xem xét nên tưởng niệm như thế nào."[19]

Vào ngày 23 tháng 8 năm 2011, Ba Lan lúc đó là Chủ tịch của Liên minh châu Âu đã tổ chức một hội nghị nhân dịp ngày châu Âu tưởng niệm các nạn nhân của các chế độ Độc tài toàn trị. Chủ tịch EU trích dẫn kết luận Hội đồng Tư pháp và Nội vụ vào ngày 10 tháng 6 và Chương trình Stockholm của EU, trong đó nhấn mạnh rằng "Tưởng nhớ về lịch sử được chia sẻ là cần thiết để hiểu được châu Âu hiện đại." Các quan chức châu Âu đã thông qua Tuyên bố Warsaw cho Ngày châu Âu tưởng niệm các nạn nhân của các chế độ Độc tài toàn trị.[20][21] Tuyên bố Warsaw thề rằng sự đau khổ của các nạn nhân của chế độ độc tài toàn trị "sẽ không chìm vào lãng quên." [22] Tuyên bố đó nói rằng "tội ác của các chế độ độc tài toàn trị ở châu Âu nên được thừa nhận và lên án, bất kể loại và ý thức hệ của họ." Bộ trưởng Tư pháp Krzysztof Kwiatkowski nói rằng "Tuyên bố Warsaw là một thỏa thuận nhất trí của tất cả các quốc gia thành viên EU rằng chúng ta phải làm mọi thứ có thể để ngăn chặn bất kỳ chế độ độc tài toàn trị không thể hồi sinh ở tất cả các nước, xây dựng một gia đình lớn của châu Âu." [23] Ủy viên Tư pháp, EU Viviane Reding, nói trong dịp này:

“

"Chế độ Độc tài toàn trị là sự từ chối của phẩm giá con người và vi phạm tất cả các quyền cơ bản của các xã hội chúng ta được xây dựng trên nền dân chủ và sự tôn trọng các nguyên tắc của pháp luật. Chúng ta phải cung cấp cho các nạn nhân của những tội phạm, và các thành viên của gia đình họ, sự thông cảm, hiểu biết và công nhận nỗi đau khổ của họ. Mỗi nạn nhân của bất cứ chế độ độc tài toàn trị có cùng phẩm giá con người và xứng đáng được hưởng công lý, tưởng nhớ và công nhận bởi tất cả chúng ta".[7]

”

Vào ngày 23 tháng 8 năm 2014, ủy viên tư pháp EU Martine Reicherts nhấn mạnh rằng Hiệp ước Molotov-Ribbentrop "của phát xít Đức dưới thời Hitler và Liên Xô dưới thời Stalin đã mở đường cho cuộc chiến tranh tàn bạo nhất cho đến ngày nay, dẫn đến nhiều năm của sự sợ hãi, kinh dị và đau khổ cho các nạn nhân của những chế độ này." Ông nói rằng ngày châu Âu cùng nhau tưởng niệm cho các nạn nhân của tất cả các chế độ chuyên chế và độc tài toàn trị là một nhắc nhở rằng chúng ta không nên cho "nhân phẩm, tự do, dân chủ, pháp trị và nhân quyền" là những việc hiển nhiên, và rằng "hòa bình, dân chủ và các quyền căn bản" không phải là được ban cho. Chúng ta phải bảo vệ chúng, từng ngày." [24]